Navlun Bedeli Nedir?

Navlun, deniz yoluyla yapılan dış ticarette gemiye alınan eşya için taşıyıcı tarafından alınan ücrete denir. Günümüzde sadece deniz ticaretinde değil; kara, hava ve demir yollarıyla da taşınan yüklerin yurt dışı taşıma hizmeti bedeli olarak kullanılmaktadır. Navlun bedeli de denilen ücret resmi bir tarifeye veya sözleşmeye göre gerçekleşir.

Navlun bedelinin ne zaman ödeneceği deniz ticaretinde konşimento adı verilen sözleşmelerde düzenlenir. Peşin ödenen navlun bedeli freight prepaid, varış limanında ödenen navlun bedeli freight collect olarak geçer.

Deniz ticareti için hazırlanan sözleşmelerde geminin yüklerini kısmen veya tamamen almasına göre farklı isimlendirme ve dolayısıyla farklı işlem uygulanır. Geminin tamamı veya belirli bir bölümü taşımaya ayrılmışsa bu sözleşme charter sözleşmesi olarak isimlendirilir. Parça mal olarak belirlenen navlun sözleşmesi de “kırkambar sözleşmesi” şeklinde isimlendirilir.

Navlun sözleşmelerinin içinde taşınacak yükün, cinsi, sayısı, hangi şartlarda taşınması gerektiği, nereye taşınacağı ve teslim ediliş biçimi gibi bilgiler yer alır.

Navlun Bedeli Nasıl Hesaplanır?

Her taşıma yolunda farklı navlun bedeli olur. Genel olarak taşınacak malın kapladığı hacim ve ağırlığı, varış yerinin uzaklığı gibi maddeler belirleyici olur. Örneğin, konteyner gemilerinde yükün ağırlığına, yüksekliğine göre farklı navlun bedeli çıkabilir.

Hava yolu ile gerçekleşecek taşımalarda yükte hafif pahada ağır olarak tabir edilen veya kolayca bozulacak şeyler taşınır. Varış yerine en kısa sürede giden taşıma şekli olduğu için navlun bedeli de çok yüksektir ve navlun bedeli peşin ödenir.

Navlun bedelinin yüksek olduğu ikinci taşıma biçimi kara yoludur. Ticari taşımacılığın tercih ettiği bu yöntem daha az yatırım gerektirir. Türkiye’nin konumu itibariyle ticari taşımacılıkta önemli bir payı vardır.

Büyük hacimli malların taşındığı deniz taşımacılığı sadece denize kıyısı olan ülkeler tarafından kullanılır. Navlun bedeli oldukça ucuz olduğu için çok ağır, darbeye dayanıksız yükler için tercih sebebidir ve kolayla taşınır. Navlun bedeli konteynerin yüksekliğine göre hesaplandığı gibi, yükün gemiye taşıma biçimine göre de hesaplanır. Her taşıma biçiminin hesaplaması ayrıdır.

İklim koşullarından etkilenmeyen tek taşıma biçimi olan demir yolu taşımacılığı düşük masraflıdır.

Taşınacak yükler için navlun bedeli teklifini freight forwarder veya taşıyıcı firmalar müşterilerine iletir.